Dla kogo jest wazektomia? Wskazania i przeciwwskazania

Wazek­to­mia uzna­wa­na jest dziś za jedną z najsku­tecz­niej­szych metod trwa­łej anty­kon­cep­cji u mężczyzn. Choć proce­du­ra jest mało inwa­zyj­na i cechu­je się wyso­kim bezpie­czeń­stwem dla pacjen­ta, nie jest odpo­wied­nia dla każde­go. Tak, jak w przy­pad­ku każde­go zabie­gu medycz­ne­go, istnie­ją konkret­ne wska­za­nia do prze­pro­wa­dze­nia wazek­to­mii oraz sytu­acje, w których nie jest ona zale­ca­na. Poni­żej przed­sta­wia­my możli­we powo­dy, dla których warto rozwa­żyć lub porzu­cić myśl o zabie­gu wazektomii.

Dla kogo jest wazektomia? Wskazania do zastosowania antykoncepcji dla mężczyzn

Wazek­to­mia jest rozwa­ża­na jako meto­da anty­kon­cep­cji w różnych sytu­acjach życio­wych i zdrowotnych.

• Zabieg ten jest wska­za­ny dla mężczyzn, którzy chcą upra­wiać seks bez ryzy­ka zapłod­nie­nia part­ner­ki i proble­mu niechcia­nej ciąży.
• Decy­zja o wazek­to­mii może być dobrym rozwią­za­niem w przy­pad­ku braku chęci posia­da­nia kolej­nych dzie­ci lub potom­stwa w ogóle, nieza­leż­nie od opinii obec­ne­go partnera.
• Męska anty­kon­cep­cja spraw­dza się w sytu­acji, gdy oboje part­ne­rzy nie chcą mieć więcej dzie­ci lub nie mogą korzy­stać z innych metod kontro­li urodzeń.
• Zabieg podwią­za­nia nasie­nio­wo­dów bywa zasad­ny w przy­pad­ku, gdy istnie­je potrze­ba ochro­ny zdro­wia part­ner­ki – zwłasz­cza jeśli podwią­za­nie jajo­wo­dów wiąza­ło­by się z ryzy­kiem powikłań.
• Wazek­to­mia jest zale­ca­na, gdy kobie­ta ma poważ­ne proble­my zdro­wot­ne i nie może przyj­mo­wać anty­kon­cep­cji hormo­nal­nej, a kolej­na ciąża mogła­by prowa­dzić do poważ­nych kompli­ka­cji, w tym zagra­żać jej życiu.
• Innym wska­za­niem do wyko­na­nia zabie­gu jest ryzy­ko prze­ka­za­nia dziec­ku poważ­nych chorób gene­tycz­nych lub niepełnosprawności.

Wazek­to­mia to skutecz­na meto­da anty­kon­cep­cji, która prowa­dzi do zablo­ko­wa­nia prze­pły­wu plem­ni­ków do nasie­nia w trak­cie wytry­sku. Warto jednak być świa­do­mym, że wazek­to­mia nie chro­ni przed choro­ba­mi prze­no­szo­ny­mi drogą płcio­wą. A zatem przy częstej zmia­nie part­ne­rek seksu­al­nych, meto­dę prze­cię­cia nasie­nio­wo­dów warto dodat­ko­wo łączyć z inną formą anty­kon­cep­cji np. prezerwatywami.

Przeciwwskazania do wykonania wazektomii

Prze­ciw­wska­za­nia do wazek­to­mii mogą obej­mo­wać zarów­no aspek­ty zdro­wot­ne, jak i psychologiczne.

• Niepew­ność odno­śnie chęci posia­da­nia dzie­ci w przy­szło­ści – prze­pro­wa­dze­nie zabie­gu wazek­to­mii powin­no być bardzo dobrze prze­my­śla­ną decy­zją, co do której mamy 100% pewności.
• Młody wiek (poni­żej 25. roku życia) – ze wzglę­du na możli­wość zmia­ny świa­to­po­glą­du, wizji przy­szło­ści lub roli jako poten­cjal­ne­go ojca. Pacjen­ci z tej grupy wieko­wej, którzy tak napraw­dę dopie­ro wkra­cza­ją w doro­słość, często żału­ją tej decy­zji na później­szym etapie życia i po czasie decy­du­ją się przy­wró­cić płod­ność przy pomo­cy zabie­gu rewazektomii.
• Uczu­le­nie na środ­ki znie­czu­la­ją­ce stoso­wa­ne podczas zabie­gu wazek­to­mii – zarów­no podczas klasycz­nej wazek­to­mii, jak i wazek­to­mii bez skal­pe­la, stosu­je się znie­czu­le­nie miej­sco­we, które jednak u niektó­rych pacjen­tów może wywo­łać reak­cję uczuleniową.
• Trud­no­ści anato­micz­ne w loka­li­za­cji nasie­nio­wo­dów – w tej sytu­acji lekarz może odra­dzić prze­pro­wa­dze­nie wazek­to­mii lub zapro­po­no­wać zmia­nę formy znie­czu­le­nia, która pozwo­li lepiej zloka­li­zo­wać nasie­nio­wo­dy i prze­pro­wa­dzić proce­du­rę zabie­go­wą w komfor­to­wy dla pacjen­ta sposób.
• Proble­my zdro­wot­ne – np. zaawan­so­wa­ne żyla­ki powróz­ka nasien­ne­go III stop­nia, wrodzo­ny lub naby­ty brak jąder w worku mosz­no­wym, choro­by nowo­two­ro­we jąder, skóry w okoli­cy mosz­ny lub istot­ne klinicz­nie zabu­rze­nia krzep­nię­cia krwi. Prze­ciw­wska­za­nie może stano­wić także współ­wy­stę­po­wa­nie niektó­rych zabu­rzeń psychicznych.

Wazektomia i rewazektomia. Skuteczność zabiegu a odwracalność wazektomii

Jeśli podczas konsul­ta­cji lekarz stwier­dzi, że istnie­je ryzy­ko wystą­pie­nia groź­nych skut­ków ubocz­nych podczas zabie­gu, prze­pro­wa­dze­nie wazek­to­mii może okazać się niemoż­li­we do prze­pro­wa­dze­nia. Zwykle są to jednak rzad­kie przy­pad­ki. Pacjen­ci, którzy rozwa­ża­ją wyko­na­nie zabie­gu, powin­ni przede wszyst­kim skupić się na psycho­lo­gicz­nym wymia­rze tej proce­du­ry oraz jej ewen­tu­al­nej odwra­cal­no­ści. Skutecz­ność wazek­to­mii jest bardzo wyso­ka – jest to meto­da anty­kon­cep­cji, która chro­ni pacjen­ta przed niepla­no­wa­ną ciążą niemal w 100%. W wielu przy­pad­kach wazek­to­mia jest odwra­cal­na, jednak skutecz­ność odwró­ce­nia tej proce­du­ry (tzw. rewa­zek­to­mia) uzależ­nio­na jest od wielu różnych czyn­ni­ków, w tym ile czasu upły­nę­ło od wazek­to­mii. Odwró­ce­nie wazek­to­mii jest znacz­nie łatwiej­sze w przy­pad­ku, gdy od zabie­gu minę­ły 2–3 lata niż ponad deka­da. Czasem jednym rozwią­za­niem dla pacjen­tów po wazek­to­mii, którzy chcie­li­by posia­dać biolo­gicz­ne potom­stwo, jest zapłod­nie­nie meto­dą inse­mi­na­cji lub in vitro. Dlate­go przed podję­ciem decy­zji o wazek­to­mii, nale­ży dobrze prze­my­śleć wszyst­kie za i przeciw.

Na czym polega wazektomia?